حقوق مالی زن از منظر قرآن و روایات
اسلام به عنوان دینی جامع و کامل، در روابط انسان با همنوعانش مقرراتی را وضع کرده است که از جمله ی این مقررات، حقوق و تکالیفی است که اعضای یک خانواده به ویژه زن و شوهر بر عهده دارند
اسلام به عنوان دینی جامع و کامل، در روابط انسان با همنوعانش مقرراتی را وضع کرده است که از جمله ی این مقررات، حقوق و تکالیفی است که اعضای یک خانواده به ویژه زن و شوهر بر عهده دارند. از میان اعضای خانواده ، زن از جایگاه ویژه ای برخوردار است و لذا برخی از آیات قرآن کریم و بخش وسیعی از روایات اسلامی به حقوق و تکالیف زن به عنوان فرزند، همسر یا مادر اختصاص پیدا کرده است. نظام جمهوری اسلامی ایران به تأسی از قرآن و روایات احیای حقوق مادی و معنوی زن را مورد توجه خود قرار داد. اختصاص اصولی از قانون اساسی به زن و حقوق او مؤید این مطلب است از جمله حقوق زن ، حقوق مالی اوست که متأسفانه آن چنان که باید و شاید و در خور شأن آنان ، مورد توجه قرار نگرفته است در این مقاله برآنیم ضمن بررسی مسأله حقوق زن اعم از مالی و غیر مالی، حقوق مالی او را که شامل ارث، نفقه ، مهریّه ، مالکیّت و ...است مورد بررسی قرار دهیم تا ضمن تبیین موضوع، دیدگاه قرآن ، روایات و فقه اسلامی پیرامون مسأله روشن گردد.
فهرست مطالب
فصل اوّل : کلیّات
بخش اوّل: کلیّات تحقیق
1-1-1.مقدّمه............................................................................................ 3
1-1-2.بیان مسأله ........................................................................................ 5
1-1-3.پیشینه ی تحقیق................................................................................ 5
1-1-4.ضرورت انجام تحقیق...................................................................... 5
1-1-5.سؤالات تحقیق ............................................................................. 6
1-1-6.فرضیّه ها .................................................................................. 7
1-1-7.اهداف ...................................................................................... 7
1-1-8.مشکلات تحقیق.................................................................... 7
بخش دوّم : تعاریف و اقسام آن
1-2-1. مفهوم شناسی............................................................................... 9
1-2-1-1.حقّ در لغت............................................................................... 9
1-2-1-2.حقّ در اصطلاح........................................................................ 10
1-2-1-3.تعریف حقوق .......................................................................... 10
1-2-2.اقسام حقوق .................................................................................. 11
1-2-2-1.حقوق مالی ............................................................................... 11
1-2-2-2.حقوق غیر مالی.................................................................... 12
فصل دوّم :حقوق زن در گذرگاه تاریخ
مقدمه................................................................................................. 14
2-1.زن در تمدّن ها و شریعت های قبل از اسلام............................................ 14
2-1-1.روم قدیم ............................................................................... 14
2-1-2.یونان..................................................................... 15
2-1-3.هند .................................................................
عنوان صفحه
2-1-4.مصر.............................................................................. 19
2-1-5. ایران باستان............................................................................ 20
2-1-6. عرب جاهلیّت...................................................................... 22
نتیجه ......................................................................................... 24
فصل سوّم :جایگاه زن در ادیان آسمانی
- مقدمه...................................................................................... 27
3-1.زن در آیین یهود.............................................................................. 27
3-2.زن در آیین مسیح .......................................................................... 29
3-3.زن در شریعت اسلام...................................................................... 30
3-3-1.اصول و مبانی نظام حقوقی اسلام .................................................. 32
3-3-1-1.منابع نظام حقوقی اسلام........................................................ 33
3-3-2.دیدگاه اسلام در تساوی یا تشابه ................................................. 33
3-3-3.تفاوت زن و مرد از دیدگاه اسلام................................................. 34
3-4.دیدگاه های بشری در باره ی ریشه ی نابرابری ....................................... 36
3-4-1.زیستی – ژنتیکی ........................................................... 36
3-4-2.کارکرد گرایانه ......................................................................... 38
3-4-3.مناسبت های اقتصادی ......................................................... 39
3-4-4. مناسبت های فرهنگی ............................................................... 40
3-4-5-رمز تفاوت های زن و مرد...................................................... 42
نتیجه.................................................................................... 47
فصل چهارم : اصول حاکم بر حقوق مالی زن
4-1.- اصل استقلال مالی و اهلیّت تملۀک زن......................................... 50
فهرست مطالب
عنوان صفحه
4-2.حقوق مالی ................................................................................. 56
4-2-1.مهریّه ....................................................................................... 56
4-2-2.نفقه....................................................................................... 73
4-2-3.ارث........................................................................................ 92
4-2-4.دیه .................................................................................. 115
4-2-5.مالکیّت....................................................................... 124
فصل پنجم: حقوق غیر مالی زن
5-1.حقوق غیر مالی زن......................................................................... 128
5-1-1.ازدواج.................................................................................... 128
5-1-2.جهیزیه ..................................................................................... 132
5-1-3.قصاص ...................................................................................... 136
5-1-4.طلاق.................................................................................... 153
5-1-5.مصادیق حقوقی غیر مالی..................................................... 165
نتیجه گیری ............................................................................. 179
پیشنهاد......................................................................... 181
فهرست منابع.. 182